Resim: https://www.fikriyat.com/galeri/tarih/musluman-alimlerden-miras-cerrahi-aletler/4

İnsanoğlunun var olduğu günden beri yaşamının bir parçası olan hekimlik uygulamaları sürekli değişmekte ve gelişmektedir. Teknoloji ilerledikçe hastalara tanı konulmaya başlanmış ve hekimler hastaya müdahale edebilmek için çeşitli aletlere ihtiyaç duymuştur. Zamanın ve hekimlerin ihtiyaçlarına göre şekil alan bu aletler geçmişten günümüze değişim göstermiştir. Gelin hep birlikte tarihin toz dolu raflarına cerrahi aletler için bir göz atalım.

1) Osteotom ( Kemik Keskisi)

Resim : https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gecmiste-kullanilan-ilginc-tibbi-aletler

İlk bakışta bir bıçağa benzese de geçmiş zamanların ameliyatlarında kullanılan bir aletti. Cerrahlar bu alet ile hastanın kemiğine zarar vermeden, daha az güç ve zaman harcayarak hastayı ameliyat edebiliyorlardı.

2) Bademcik Giyotini

Resim : https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gecmiste-kullanilan-ilginc-tibbi-aletler

Adından da anlaşılabileceği gibi bu alet bademciklerin kesilip alınması işlemi için kullanılıyordu. Her ne kadar ürkütücü görünse de antibiyotiğin keşfedilmediği dönemlerde ölümcül olabildiği için dönemine göre önemli bir alet olduğu aşikar.

3) Hemoroid Kıskacı

Resim : https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gecmiste-kullanilan-ilginc-tibbi-aletler

Hemoroid geçmiş dönemlerde basit ama mekanizması oldukça dahice görünen yukarıdaki aletle tedavi edilmiştir. Kıskaç sayesinde dış hemoroid dokusu sıkıca kavranıyor ve kan iletilemeyen doku bir süre sonra nekroze olup düşüyordu. Kanamaya sebep olmayan bu yöntem oldukça etkili görünüyor.

4) Diş Anahtarı

Resim : https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gecmiste-kullanilan-ilginc-tibbi-aletler

Teknolojinin ve tıbbın gelişmediği dönemlerde elbette ki çürük dişler için de bir çare bulunmalıydı. Ürkütücü bir görüntüsü var hele ki bir de günümüz diş hekimlerinden korkan hastalar için. Ancak daha eski dönemlerde dişlerin el ile çekildiğini düşününce gayet estetik ve başarılı duruyor. Üstelik el ile çekme yönteminin aksine çürük dişin tamamıyla alınmasını sağlıyordu.

5) Kan Verme Aparatı

Resim : https://www.memurlar.net/album/6242/tip-tarihinin-korkutucu-aletleri.html

Bu zamanda dahi kan vermekten çekinen insanların bu aleti görünce vereceği tepkileri tahmin edebiliyoruz. Ama gayet elverişli duruyor. Yine de günümüze bin şükür.

6) Yapay Solunum Cihazı

Resim : https://www.memurlar.net/album/6242/tip-tarihinin-korkutucu-aletleri.html

Poliomyelit ( çocuk felci) bir dönemin korkulu rüyasıydı. Hastalığa yakalanan birçok çocuk öldü, kalanlar ise ciddi sakatlıklar yaşadı. Hastalık bazı çocuklarda beyin sapına yerleşip solunum merkezini felç etmekteydi. Bu durum çocukların nefes alamamasına neden olmuştu. Yukarıdaki makine, yapay akciğer görevi görmesi için tasarlandı. Bu süreç 1955’de Dr. Salk aşıyı bulana kadar devam etti. Ne yazık ki bu makineye bağlanan birçok çocuk kurtarılamadı.

7) Alman Amputasyon ( Organ Kesme ) Bıçağı

Resim : https://www.memurlar.net/album/6242/tip-tarihinin-korkutucu-aletleri.html

18. yy. icadı olan bu bıçak, cerrahlar tarafından bacağı dizin altından kesmek için kullanılıyordu. Anestezi olmadan birkaç dakikada işlem hallediliyordu.

8) Trepanasyon ( Kafa Delme ) Aleti

Resim : https://evrimagaci.org/trepanasyon-nedir-gecmisten-gunumuze-trepanasyon-proseduru-nasil-degismistir-9027

Geçmiş dönemlerde cerrahların kafatası içerisinde yer alan sinirlere zarar vermeden kafatası kemiğini delmesine yarayan bir aletti. Oldukça riskli olmasına rağmen cerrahlara büyük bir kolaylık sağlayan bu alet günümüz kafa cerrahisine ışık tutmuştur.

.

Geçmişte kullanılan cerrahi aletlere değindiğimiz bu yazının sonuna gelmiş bulunmaktayız. Bu korkunç görünüşleri siz değerli okuyucularımızdan bazılarını rahatsız etmiş olabilir. Ancak unutulmamalıdır ki bu aletler günümüz teknolojik cerrahi aletlerin gelişimine ilham olan kıvılcımlardı. Gelecekte daha da iyi cerrahi aletlere evrileceklerini de düşünmek gerekir.

.

KAYNAKÇA

  • https://www.fikriyat.com/galeri/tarih/musluman-alimlerden-miras-cerrahi-aletler/4
  • https://evrimagaci.org/trepanasyon-nedir-gecmisten-gunumuze-trepanasyon-proseduru-nasil-degismistir-9027
  • https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1879799
  • https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gecmiste-kullanilan-ilginc-tibbi-aletler
  • https://www.memurlar.net/album/6242/tip-tarihinin-korkutucu-aletleri.html

Yazar: Rukiye Tosun

MTÜ Tıp Fakültesi II. Dönem öğrencisidir. Bültenimizde editör yardımcısı olarak görev yapmaktadır.

One thought on “Geçmişte Kullanılan Cerrahi Aletler”
  1. Günümüzden bakınca çok garip geliyor özellikle kafa delme aleti şaşırtıcı. Paylaşım için teşekkür ederim.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir